Czym jest Lipiodol® i jaki ma skład?

Lipiodol® Ultra Fluid to kontrast olejowy stosowany w diagnostyce i leczeniu niepłodności, znany w medycynie od 1901 roku. Jego substancją aktywną są estry etylowe jodowanych kwasów tłuszczowych pochodzących z oleju makowego. Dzięki zawartości jodu działa jako środek kontrastowy w badaniach obrazowych, takich jak ultrasonograficzna histerosalpingografia (Sono-HSG). Lipiodol® jest gęstszy i bardziej lepki niż kontrasty wodne, co pozwala na dłuższe działanie w organizmie, a tym samym zwiększa jego skuteczność terapeutyczną.

Zastosowanie Lipiodolu® w leczeniu niepłodności i endometriozy

Lipiodol® jest wykorzystywany w badaniu drożności jajowodów, które jest kluczowym elementem diagnostyki niepłodności. Procedura Sono-HSG z Lipiodolem® pozwala ocenić drożność jajowodów oraz kształt jamy macicy, a jednocześnie działa terapeutycznie. Badania wskazują, że Lipiodol® zwiększa szanse na zajście w ciążę, szczególnie u kobiet z endometriozą oraz idiopatyczną niepłodnością (o niewyjaśnionej przyczynie).

Działa na dwa sposoby:

• Mechanicznie: Udrożnia jajowody, usuwając drobne zrosty i czopy śluzowe, oraz stymuluje rzęski jajowodowe, ułatwiając transport zarodka.

• Immunobiologicznie: Moduluje układ odpornościowy, hamując rozwój bakterii w śluzie szyjkowym, regulując komórki odpornościowe (fagocyty) oraz zwiększając zdolność endometrium do przyjęcia zarodka.

Skuteczność Lipiodolu® – wzrost szans na ciążę

Badania naukowe potwierdzają wysoką skuteczność Lipiodolu® w zwiększaniu szans na ciążę:

• W badaniu The FLUSH Trial (2004) u kobiet z endometriozą odsetek ciąż po zastosowaniu Lipiodolu® wyniósł 47,8%, w porównaniu do 10,8% w grupie bez tej interwencji.
• Metaanaliza z 2014 roku, obejmująca 2494 pacjentki z zaburzeniami płodności, wykazała, że przepłukanie jajowodów Lipiodolem® zwiększa szanse na ciążę 3,5-krotnie – z 17% (bez interwencji) do 29–55%.
• Badanie wieloośrodkowe z 2020 roku pokazało, że Lipiodol® podnosi o 5% wskaźnik żywych urodzeń w porównaniu do kontrastu wodnego, a naturalne poczęcia następują częściej i szybciej.

Dlaczego Lipiodol® jest skuteczniejszy niż pianka i kontrasty wodne?

Lipiodol® przewyższa inne metody, takie jak pianka (np. ExEm Foam) czy kontrasty wodne, z kilku powodów:

• Większa lepkość i wolniejsze wchłanianie: Lipiodol®, dzięki swojej gęstości, działa dłużej w jajowodach, co pozwala na lepsze udrożnienie i stymulację rzęsek w porównaniu do szybko wchłanianej soli fizjologicznej czy pianki.
• Działanie immunobiologiczne: Lipiodol® moduluje odpowiedź immunologiczną, co jest szczególnie istotne przy endometriozie, gdzie układ odpornościowy może utrudniać implantację zarodka. Pianka i kontrasty wodne nie mają takiego efektu.
• Lepsze usuwanie zrostów: Gęsty kontrast olejowy skuteczniej usuwa drobne zrosty i zanieczyszczenia w jajowodach niż lżejsze media, takie jak kontrasty wodne.

Dla kogo jest zalecana drożność jajowodów z Lipiodolem®?

Zabieg z użyciem Lipiodolu® jest szczególnie polecany:

• Kobietom z endometriozą (zwłaszcza umiarkowaną), gdzie poprawia płodność i zmniejsza wpływ choroby na układ rozrodczy.

• Pacjentkom z idiopatyczną niepłodnością, gdy inne przyczyny niepłodności zostały wykluczone.

• Kobietom poniżej 40. roku życia, z niskim ryzykiem zmian patologicznych w jajowodach i bez zaburzeń endokrynologicznych.

Mniej inwazyjna metoda niż histeroskopia

Sono-HSG z Lipiodolem® jest znacznie mniej inwazyjne niż histeroskopia. Podczas gdy histeroskopia wymaga wprowadzenia endoskopu do jamy macicy, często w znieczuleniu ogólnym, drożność z Lipiodolem® polega na podaniu kontrastu przez cewnik pod kontrolą USG. Nie wymaga nacięć ani hospitalizacji, co zmniejsza ryzyko powikłań i skraca czas rekonwalescencji.

Wykonanie zabiegu

Badanie drożności jajowodów z Lipiodolem® jest wykonywane wyłącznie do 11 dnia cyklu (w zależności od długości cyklu pacjentki), w pierwszej fazie cyklu, bez znieczulenia ogólnego, wyłącznie po podaniu leków przeciwbólowych, co czyni je mniej obciążającym dla pacjentki.

Podczas badania USG, podawany jest do jamy macicy za pomocą cewnika etiodyzowany kontrast olejowy Lipiodol® Ultra Fluid przepłukujący jamę macicy oraz jajniki (tzw. persuflacja), wpływając w ten sposób pozytywnie między innymi na rzęski znajdujące się w jajowodach.

Procedura jest wykonywana w asyście, trwa kilkanaście minut i jest dobrze tolerowana, choć niektóre kobiety o niskim progu bólowym, mogą odczuwać dyskomfort lub ból podbrzusza porównywany do bólów menstruacyjnych. Po zabiegu pacjentka pozostaje w placówce jeszcze na ok. 1 godz., w celu obserwacji i unormowania samopoczucia. Warto by ktoś bliski odebrał pacjentkę po zabiegu, żeby nie musiała sama kierować autem, szczególnie jeśli przyjeżdża na zabieg z daleka.

Przeciwwskazania do zabiegu

Zabieg z Lipiodolem® nie jest odpowiedni dla wszystkich. Główne przeciwwskazania to:

• Ciąża i karmienie piersią: Zabieg jest niewskazany w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze, ze względu na potencjalne ryzyko dla płodu.

• Alergia na jod lub olej makowy: Lipiodol® zawiera jod i olej makowy, co może wywołać reakcje alergiczne u osób uczulonych.

• Nadczynność tarczycy: Jod zawarty w Lipiodolu® może pogorszyć stan tarczycy; pacjentki z nadczynnością powinny skonsultować się z endokrynologiem.

• Nadciśnienie tętnicze: Niekontrolowane nadciśnienie może zwiększać ryzyko powikłań.

• Nowotwór: Aktywne nowotwory, szczególnie narządów rodnych, są przeciwwskazaniem.

• Infekcja dróg rodnych: Obecność infekcji (np. chlamydia) uniemożliwia zabieg.

• Stan zapalny organizmu: grypa, infekcja, ból zęba, przeziębienie, opryszczka, gorączka lub niedawno przebyta choroba wykluczają zabieg ze względu na ryzyko rozprzestrzenienia stanu zapalnego i osłabienia organizmu.

• Inne przeciwwskazania: Niewydolność nerek lub wątroby, przebyte leczenie radiojodem, zapalenie miednicy mniejszej, anemia, cukrzyca, jaskra, niedawne zabiegi chirurgiczne w obrębie miednicy, bardzo niski próg bólu.

Jak przygotować się do badania drożności jajowodów z Lipiodolem®?

Przygotowanie do zabiegu obejmuje kilka kluczowych kroków:

• Konsultacja z lekarzem i kwalifikacja na zabieg: Skonsultuj z lekarzem prowadzącym lub specjalistą wykonującym zabieg zasadność badania i wyklucz przeciwwskazania.

• Aktualna cytologia: Wynik cytologii (nie starszy niż rok) musi być prawidłowy.

• Biocenoza pochwy: Najlepiej z cyklu poprzedzającego zabieg, aby potwierdzić brak infekcji.

• Termin badania: Zabieg wykonuje się w pierwszej fazie cyklu, przed owulacją, między 8. a 11. dniem cyklu, w zależności od długości cyklu pacjentki. Warto ten termin wcześniej zaplanować.

• Profilaktyka antybiotykowa: Stosuje się osłonową terapię antybiotykową, aby zminimalizować ryzyko infekcji.

• Zastosować się do wytycznych otrzymanych przed zabiegiem od Koordynatora w klinice.

Jak długo Lipiodol® działa w organizmie i kiedy można zajść w ciążę?

Lipiodol®, dzięki swojej lepkości, wchłania się wolniej niż kontrasty wodne, co wydłuża jego działanie w jajowodach. Efekt terapeutyczny może trwać kilka miesięcy, a niektóre pacjentki zachodzą w ciążę dopiero po 3–6 miesiącach od zabiegu. Efekt nie jest natychmiastowy, dlatego warto uzbroić się w cierpliwość.

Dlaczego warto wybrać drożność jajowodów z Lipiodolem®? Dodatkowe korzyści.

• Naturalne wsparcie płodności: Lipiodol® wspiera naturalne procesy w organizmie, co jest szczególnie ważne dla kobiet, które preferują mniej inwazyjne metody leczenia niepłodności, takie jak Przyczynowe Leczenie Niepłodności.

• Długotrwały efekt: W przeciwieństwie do innych kontrastów, Lipiodol® działa nawet kilka miesięcy po zabiegu, co daje większe okno czasowe na poczęcie.

• Poprawa komfortu psychicznego: Możliwość leczenia w komfortowych warunkach, bez znieczulenia ogólnego i hospitalizacji, zmniejsza stres związany z procedurą.

• Wsparcie przy endometriozie: Lipiodol® zmniejsza stan zapalny w jajowodach, co jest kluczowe dla kobiet z endometriozą, poprawiając ich szanse na ciążę i łagodząc objawy choroby.

• Szybki powrót do codzienności: Po zabiegu pacjentka może wrócić do normalnych aktywności tego samego dnia, bez konieczności długiej rekonwalescencji.

• Personalizowane podejście: Zabieg jest dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjentki, a lekarz może monitorować efekty w kolejnych cyklach, co daje poczucie bezpieczeństwa i kontroli nad procesem leczenia.

Działania niepożądane

Do działań niepożądanych należą:

• krótkotrwałe podwyższenie temperatury ciała oraz ciśnienia tętniczego,

• przemijające podrażnienie otrzewnej lub jajowodu,

• reakcja alergiczna na Lipiodol®,

• subkliniczne zaburzenia pracy tarczycy (bez wpływu na ryzyko poronienia),

• przenikanie kontrastu do naczyń (0–6,9%),

• zatorowość płucna (1,1% w starszych badaniach, nieobecna w nowszych badaniach randomizowanych),

• lipogranuloma (1 na 1000 zabiegów),

• ból, który zazwyczaj nie wymaga silnych leków przeciwbólowych,

• w zależności od stanu jajowodów i indywidualnych predyspozycji pacjentki, w bardzo skrajnych i nielicznych przypadkach, może dojść do ciąży pozamacicznej,

• w przypadku deformacji i bardzo silnych zrostów w jajowodach, może nie dojść do skutecznego udrożnienia jajowodów.

Cena badania drożności jajowodów z Lipiodolem®

Koszt badania drożności jajowodów z użyciem Lipiodolu® wynosi 2990 zł. Jest to inwestycja w zdrowie reprodukcyjne i szansę na naturalne poczęcie, szczególnie dla kobiet zmagających się z endometriozą lub niepłodnością idiopatyczną (nieznaną przyczyną). W porównaniu do bardziej inwazyjnych metod, takich jak histeroskopia i in., jest to rozwiązanie bardziej przystępne cenowo i mniej obciążające dla organizmu.

Jak umówić się na zabieg?

1. W pierwszej kolejności skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym, czy nie ma przeciwwskazań w twoim przypadku, by wykonać ten zabieg.
2. Wykonaj cytologię (jeśli jest już nieaktualna i starsza niż 12 miesięcy) oraz biocenozę pochwy (z ostatniego cyklu).
3. Skontaktuj się z naszym Koordynatorem ds. płodności i przyczynowego leczenia, w celu omówienia szczegółów i dopasowania terminu do odpowiedniego dnia cyklu – Martyna Pietrucha, tel. 698 890 190, m.pierucha@cmscode.pl
4. Zastosuj się do rekomendacji i zaleceń przekazanych przed zabiegiem przez Koordynatora.
5. W dniu zabiegu zabierz ze sobą wkładkę higieniczną, gdyby pojawiło się plamienie. Dobrze, żebyś sama nie prowadziła auta po zabiegu.

Dodatkowe informacje i źródła do pobrania dla pacjentek

Johonson NP i wsp_Lipiodol

Johnson N_Lipiodol_2013

Interventions for endometriosis

Dębski R i wsp_lipiodol

The FLUSH trial

Oil based or Water based Contrast?

Drożność jajowodów z użyciem Lipiodolu to skuteczna, mało inwazyjna metoda leczenia niepłodności, szczególnie przy endometriozie i niepłodności idiopatycznej. Zwiększa szanse na ciążę nawet 3,5-krotnie, działa mechanicznie i immunobiologicznie, a jego przewaga nad pianką i solą fizjologiczną wynika z dłuższej aktywności i dodatkowych korzyści immunologicznych. Zabieg jest bezpieczny, wykonywany bez znieczulenia, w cenie 2990 zł, i oferuje naturalne wsparcie płodności, szybki powrót do codzienności oraz długotrwały efekt. To idealne rozwiązanie dla kobiet poszukujących mniej inwazyjnych metod leczenia, które jednocześnie dają realne szanse na spełnienie marzenia o dziecku.

drożność jajowodów, Lipiodol, niepłodność, endometrioza, Sono-HSG, kontrast olejowy, zwiększenie szans na ciążę, leczenie niepłodności, badanie drożności jajowodów, histeroskopia, przygotowanie do zabiegu, przeciwwskazania Lipiodol, profilaktyka antybiotykowa, skuteczność Lipiodolu, cena badania drożności, naturalne leczenie niepłodności, Model Creightona, płodność naturalna, koszt zabiegu 2990 zł.