Niepłodność wtórna to problemy z zajściem w ciążę lub donoszeniem jej, pomimo wcześniejszych udanych ciąż u danej kobiety. Ten rodzaj niepłodności bywa często bagatelizowany, a osoby dotknięte tym problemem mogą odczuwać niezrozumienie ze strony otoczenia. W niniejszym artykule poruszymy temat niepłodności wtórnej, omawiając jej przyczyny, metody diagnostyki i leczenia.
1.Definicja niepłodności wtórnej
Niepłodność wtórna to niezdolność do zajścia w ciążę lub jej utrzymania przez co najmniej 12 miesięcy (lub 6 miesięcy dla kobiet powyżej 35. roku życia), mimo wcześniejszych udanych ciąż. Ten rodzaj niepłodności dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet.
2.Przyczyny niepłodności wtórnej
Niepłodność wtórna może mieć różne przyczyny. Oto najważniejsze z nich:
a. Problemy hormonalne: Zaburzenia hormonalne mogą wpływać na owulację, uniemożliwiając zajście w ciążę.
b. Zablokowanie jajowodów: Zablokowane lub uszkodzone jajowody mogą uniemożliwiać transport komórki jajowej do macicy, co utrudnia zajście w ciążę.
c. Endometrioza: Polega na występowaniu błony śluzowej macicy (endometrium) poza macicą, co może prowadzić do powstania zrostów i owrzodzeń, a także wpływać na owulację i transport komórki jajowej.
d. Zaburzenia spermatogenezy: Problemy z produkcją, funkcją lub transportem plemników u mężczyzny mogą prowadzić do niepłodności wtórnej.
e. Wiek: Z wiekiem spada naturalna płodność zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.
f. Otyłość: Nadwaga może wpływać na równowagę hormonalną i obniżać płodność.
g. Nałogi: Palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu czy stosowanie niektórych leków może wpływać na płodność.
h. Stres: Silny stres może zaburzać równowagę hormonalną, wpływając na owulację.
i. Czynniki immunologiczne: Przeciwciała antyspermowe u kobiety lub mężczyzny mogą powodować niszczenie plemników, co utrudnia zajście w ciążę.
3.Diagnoza niepłodności wtórnej
Diagnostyka niepłodności wtórnej obejmuje wiele badań, które pomagają zidentować przyczynę problemu. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:
a. Badania hormonalne: Badania poziomu hormonów we krwi mogą wykazać zaburzenia hormonalne wpływające na płodność.
b. Ultrasonografia: Badanie ultrasonograficzne pozwala ocenić budowę narządów miednicy mniejszej, jak jajniki, macicę i jajowody, oraz wykryć ewentualne nieprawidłowości.
c. Histerosalpingografia: To badanie rentgenowskie z kontrastem, które pozwala ocenić drożność jajowodów oraz strukturę macicy.
d. Laparoskopia: Jest to małoinwazyjna procedura chirurgiczna, która pozwala bezpośrednio ocenić narządy miednicy mniejszej i zdiagnozować ewentualne nieprawidłowości, takie jak endometrioza czy zrosty.
e. Badanie nasienia: Badanie nasienia (semenogram) ocenia ilość, ruchliwość, morfologię i inne parametry plemników, co pozwala na ocenę płodności mężczyzny.
f. Testy immunologiczne: Badania krwi na obecność przeciwciał antyspermowych u kobiety lub mężczyzny.
4.Leczenie niepłodności wtórnej
Leczenie niepłodności wtórnej zależy od przyczyny problemu. Oto niektóre opcje terapeutyczne:
a. Leczenie hormonalne: Jeżeli przyczyną niepłodności są zaburzenia hormonalne, lekarz może zastosować leczenie farmakologiczne w celu uregulowania cyklu miesiączkowego i owulacji.
b. Operacja: W przypadku zablokowanych jajowodów, endometriozy czy zrostów, lekarz może zalecić zabieg chirurgiczny w celu ich usunięcia.
c. Stymulacja owulacji: Leczenie farmakologiczne mające na celu wywołanie owulacji może być stosowane w przypadku problemów z owulacją.
d. Inseminacja domaciczna: Procedura polega na wprowadzeniu plemników do macicy kobiety w celu zwiększenia szans na zapłodnienie komórki jajowej.
e. In vitro (IVF): Metoda polega na zapłodnieniu komórki jajowej poza organizmem kobiety, a następnie wszczepieniu zarodka do macicy.
f. ICSI (mikroiniekcja): Technika polega na bezpośrednim wprowadzeniu plemnika do komórki jajowej za pomocą specjalnej mikropipety. Stosowana jest głównie w przypadku problemów z plemnikami.
g. Adopcja zarodka: Polega na przyjęciu zarodka, który został stworzony w ramach procedury in vitro przez inną parę, a następnie wszczepienie go do macicy.
5. Wsparcie emocjonalne i radzenie sobie z niepłodnością wtórną
Zmagania z niepłodnością wtórną mogą być źródłem silnego stresu i frustracji. Dlatego ważne jest, aby zadbać o swoje zdrowie emocjonalne i fizyczne. Oto kilka sugestii, które mogą pomóc:
a. Rozmowa: Wyrażanie uczuć i trosk związanych z niepłodnością wtórną może pomóc w radzeniu sobie z tym problemem. Szukaj wsparcia u partnera, rodziny, przyjaciół lub specjalistów.
b. Grupy wsparcia: Grupy wsparcia dla osób zmagających się z niepłodnością mogą pomóc w radzeniu sobie z emocjami i wymianie doświadczeń z innymi w podobnej sytuacji.
c. Terapia: Profesjonalna pomoc psychologa czy terapeuty może pomóc w radzeniu sobie z emocjami związanymi z niepłodnością wtórną.
d. Zdrowy styl życia: Wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych, aktywność fizyczna oraz dbanie o sen i relaks pomogą w utrzymaniu dobrego zdrowia fizycznego i emocjonalnego.
e. Redukcja stresu: Praktykowanie technik relaksacyjnych, takich jak medytacja, joga czy mindfulness, może pomóc w redukcji stresu związanego z niepłodnością.
Niepłodność wtórna to problem, który może mieć różne przyczyny i objawy. Diagnostyka niepłodności wtórnej obejmuje szereg badań, które pomagają zidentyfikować przyczynę problemu. Leczenie może obejmować terapie hormonalne, operacje, stymulację owulacji, inseminację domaciczna, in vitro, ICSI czy adopcję zarodka. Wsparcie emocjonalne oraz zdrowy styl życia są kluczowe dla radzenia sobie z tym wyzwaniem.
