Autor: Mateusz

Niepłodność jest dziś powszechnym zjawiskiem, rozpoznaje się ją jako chorobę cywilizacyjną o złożonej etiologii. Aby cieszyć się upragnionym potomstwem należy przede wszystkim rozpoznać prawdziwe podłoże tego problemu. Niemożność poczęcia potomstwa wynika często nie tyle z genetycznie uwarunkowanej przyczyny co raczej ze współistniejących schorzeń, które skutecznie blokują zdolności prokreacyjne organizmu. Dotarcie do rzeczywistej przyczyny niepłodności pozwala na przeprowadzenie celowanej terapii. Przyczynowe Leczenie Niepłodności (TIT-Targeted Infertility Treatment) zakłada pogłębioną diagnostykę płodności pary starającej się o dziecko oraz skuteczną terapię. Zaleca się aby do programu przystępowało zawsze obydwoje partnerów, gdyż tylko tak prowadzona terapia może przynieść pożądany skutek.

Program TIT składa się z III faz. Faza I to czas identyfikowania przyczyny niepłodności.. W tym celu pacjenci odbywają pierwszą konsultację lekarską, podczas której przeprowadzony zostaje szczegółowy wywiad dotyczący zarówno zdrowia jak i stylu życia. Omawiane zostają różne aspekty zdrowia, kondycji fizycznej i środowiska życia pacjentów. Uwrażliwia się i zachęca pacjentów do prozdrowotnego stylu życia (ograniczenia palenia, alkoholu, kofeiny, kontroli masy ciała, zminimalizowania stresu, efektywnego wypoczynku). W razie potrzeby lekarz specjalista włącza suplementy diety i zleca badania diagnostyczne. Jest to również czas na poznanie swojego rytmu płodności w oparciu o model Creighton, poprzez uważną obserwację biomarkerów zapisywanych w formie karty obserwacji. Na tym etapie każdej parze przystępującej do programu zostaje przydzielony opiekun, certyfikowany instruktor medyczny, który czuwa nad prawidłowością i efektywnością całego procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Średni czas trwania fazy I wynosi ok. 3 miesięcy. W fazie II pacjenci odbywają kolejną wizytę lekarską, podczas której lekarz specjalista wnikliwie analizuje postępy fazy I i przystępuje do diagnozy przyczyny niepłodności. Dla każdej pary przygotowuje indywidualny plan leczenia uwzględniający przyczynę zaburzeń. W razie konieczności wprowadza leczenie zabiegowe z wykorzystaniem technologii laserowej, mikrochirurgii (udrażnianie jajowodów), strategii przeciwzrostowych, plastykę narządu rodnego bądź wykonuje zabieg laparoskopii, hysteroskopii i in. Wszystkie działania podejmowane są aby przywrócić pacjentom naturalną zdolność organizmu do prokreacji i ją zoptymalizować. Odpowiedź organizmu na wprowadzone leczenie cały czas jest monitorowana za pomocą kart obserwacji. Czas trwania fazy II obejmuje ok. 3 – 4 miesiące. Faza III to faza bezpośredniego przygotowania do poczęcia. Fazy I i II przewidziane zostały tak, aby przyjrzeć się płodności, zdiagnozować zaburzenia i wprowadzić efektywne leczenie. Do III etapu przystępują pacjenci, u których uzyskano zadowalające biochemiczne parametry zdrowia a u kobiety prawidłowe cykle owulacyjne. W trakcie najbliższych 12 cykli małżonkowie oczekują poczęcia upragnionego potomstwa.

Przyczynowe leczenie niepłodności jest możliwe dzięki holistycznemu podejściu do organizmu jako całości. Tylko wszechstronna diagnostyka uzupełniona wnikliwymi obserwacjami śluzu szyjkowego w oparciu o Creighton Model System stwarza takie możliwości. To po prostu spersonalizowana medycyna mająca na celu przywrócenie zdolności prokreacyjnych organizmu a co za tym idzie prowadząca do pełni zdrowia.

Produkty zbożowe zawierające gluten cieszą się od pewnego czasu złą sławą. Dieta bezglutenowa zawitała w jadłospisach zarówno celebrytów i gwiazd, jak i zwykłych ludzi. Czym zatem jest ten sławny gluten i czemu niektórzy nie mogą, a niektórzy nie chcą go jeść?

Gluten, to nic innego jak białko i jest obecny w zbożach takich jak pszenica, żyto, jęczmień, czy orkisz. I choć owies jest produktem naturalnie bezglutenowym, to często bywa zanieczyszczony pszenicą, więc też musi być wyeliminowany z diety bezglutenowej. Wyróżnia się 3 podstawowe schorzenia powodowane przez gluten – celiakię, nazywaną też „chorobą trzewną” (jest to choroba immunologiczna), astmę piekarzy, czyli chorobę zawodową oraz nietolerancję pokarmową. Istnieją również choroby, których symptomy zmniejszają się po wyeliminowaniu glutenu z diety i jednym z przykładów może być zespół jelita drażliwego. We wszystkich tych przypadkach spożywanie tego białka może mieć poważne skutki, więc należy restrykcyjne przestrzegać diety.

Jeśli więc nie cierpimy na żadną z powyższych chorób, to powinniśmy powiedzieć glutenowi „tak”! Przechodzenie na dietę bezglutenową na wszelki wypadek, czy jako wynik obecnie panującej mody nie są wskazane. Po pierwsze, w celu zmiany swoich nawyków żywieniowych, najpierw należy skonsultować się z dietetykiem, aby uniknąć błędów dietetycznych, które mogą doprowadzić do choroby. Najnowsze badania dowodzą, że eliminacja glutenu z diety może zwiększać ryzyko wystąpienia cukrzycy typu II nawet o 13%. Po drugie, dieta bezglutenowa jest dość droga i skomplikowana, a produkty te są często trudno dostępne w sklepach i nie rzadko pozbawione walorów smakowych. Pozbawione są także błonnika lub zawierają jego obniżoną ilość, a to może prowadzić do wzrostu wagi. Po trzecie, eliminuje ona z diety całą gamę zdrowych węglowodanów, jakimi są zboża pełnoziarniste, a które są niezwykle istotne w naszej diecie.

Wiele badań donosi, że gluten jest nie tylko nieszkodliwy dla osób zdrowych, ale nawet wskazany!

• Ma on pozytywny wpływ na mikroflorę bakteryjną naszych jelit, a jego eliminacja z diety powoduje wzrost mikroflory patologicznej, czyli tej złej.
• Obniża poziom trójglicerydów.
• Obniża poziom LDL, czyli „złego” cholesterolu.
• Ma wpływ na obniżenie ciśnienia krwi.

Podsumowując – gluten bez wątpienia może zasiać spustoszenie w organizmie osób cierpiących na celiakię lub nietolerancję i w takich przypadkach dieta bezglutenowa jest jedyną metoda leczenia. Jednak żadne badania nie wykazały, aby wyeliminowanie glutenu z diety osób zdrowych przynosiło jakiekolwiek korzyści, ani zdrowotne, ani związane z utratą wagi. Taka popularność diety bezglutenowej jest zatem tylko niczym nie uzasadnioną modą.

Badanie DNA pacjenta nie wchodzi w zakres rutynowej diagnostyki medycznej. Nie ma też jednoznacznie ustalonych wskazań. Wartość tego badania, a przede wszystkim jego celowość wynika przede wszystkim z wiedzy (w tym wiedzy o pacjencie) i doświadczenia lekarza. Wykonujemy badania DNA pacjenta. Jednak zanim się je zleci warto wiedzieć kiedy w jakich warunkach warto je robić.

RAK PIERSI

Najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet jest rak piersi. Ryzyko zachorowania jest zależne od wieku, genetycznych predyspozycji i wzrasta w okresie pomenopauzalnym. Leczenie raka piersi zależy od stopnia jego zaawansowania, obecności receptorów powierzchniowych oraz jego typu molekularnego. W raku piersi, w zależności od ekspresji genów, wyróżnia się dwa główne podtypy. Pierwszy podtyp –ER (-), nie wykazujący ekspresji genu receptora estrogenowego, obejmuje raka wywodzącego się z komórek typu podstawnego oraz raka z nadekspresją genu HER2 (bez ekspresji ER). Drugi podtyp –ER (+) wykazuje ekspresję genu receptora estrogenowego bez ekspresji receptora HER2. Ponadto, istnieje jeszcze szczególny podtyp raka piersi jakim jest rak potrójnie negatywny (TNBC ang. triple negative breast cancer), charakteryzujący się brakiem ekspresji receptorów hormonalnych (ER, PGR) oraz brakiem nadekspresji genu HER2. Przebieg TNBC, stanowiącego około 12-15% wszystkich zachorowań na raka piersi, jest bardziej agresywny i wiąże się z gorszym rokowaniem – kobiety z podtypem TNBC mają krótszy czas przeżycia wolny od progresji choroby.

Istotnym jest, że około 30% przypadków zachorowań na raka piersi lub jajnika jest związana z genetycznymi predyspozycjami znacznego stopnia. W praktyce klinicznej wyróżnia się następujące zespoły dziedzicznego raka piersi i jajnika:

• HBC-ss – dziedziczny rak piersi miejscowo specyficzny (ang. Hereditary Breast Cancer – site specyfic);
• HBOC – dziedziczny rak piersi i jajnika (ang. Heredditary Breast Ovarian Cancer);
• HOC – dziedziczny rak jajnika (ang. Hereditary Ovarian Cancer).

Charakterystyczną cechą wymienionych powyżej typów jest kliniczna i molekularna heterogenność [1]. Uważa się jednak, że wspólnym mianownikiem większości dziedzicznych odmian raka piersi i jajnika są mutacje w genach BRCA1 i BRCA2. U pacjentek z konstytucyjną mutacją genu BRCA1 ryzyko rozwoju raka piersi wynosi 50-80%, prawdopodobieństwo zachorowania na raka jajnika natomiast 40%. Średni wiek chorych, u których stwierdza się raka piersi tego typu to 41 lat. Domeną nowotworów BRCA1-zależnych jest wysoki stopień złośliwości (u 90% chorych w chwili rozpoznania diagnozuje się III lub IV stopień złośliwości morfologicznej wg klasyfikacji FIGO – International Federation of Gynecology and Obstretics) oraz często brak obecności receptorów estrogenowych – ER (-).

Nosicielstwo mutacji w genie BRCA2 wiąże się z 30-60% ryzykiem zachorowania na raka piersi oraz 10-30% na raka jajnika. Większość zmian konstytucyjnych genu BRCA2 dotyczy rozpoznania w rodzinach, u których zdiagnozowano raka piersi u mężczyzn (15%). W przypadku potrójnie negatywnych raków piersi około 15-20% charakteryzuje się zmiennością w obrębie genów BRCA1/2.

Nie wszystkie zespoły dziedzicznego raka piersi są związane z mutacjami BRCA1/2. Udowodniono, że około 30% pacjentów ze stwierdzonym HBC-ss lub HBOC nie ma mutacji w obrębie genów BRCA1/2. Szeroko zakrojone prace nad identyfikacją innych genetycznych czynników predykcyjnych, warunkujących wczesne rozpoznanie ryzyka zachorowania w pozostałych przypadkach, wciąż trwają.

Diagnozowanie predyspozycji do zachorowania na raka piersi w postaci mutacji genów BRCA1/2 wydaje się być sposobem bardzo skutecznym, zwłaszcza w rodzinach, w których rozpoznano więcej niż jeden przypadek raka piersi lub jajnika. Sprzyja temu fakt, że współczesna diagnostyka molekularna mutacji genów BRCA1/2 jest niezwykle prosta i dostępna. Rynek polski oferuje wiele specyficznych, opatrzonych duża czułością testów DNA opartych na technice mikromacierzy DNA, które diagnozują, w mniejszym lub większym zakresie (kilka-kilkadziesiąt mutacji genów BRCA1/2), ryzyko wystąpienia raka piersi.

PROFILAKTYKA

Chemoprewencyjnie w przypadku raka piersi, zarówno u pacjentek zdrowych, u których stwierdzono nosicielstwo mutacji BRCA1 jak i leczonych, podaje się tamoksyfen.

„Tamoksyfen – niesteroidowy związek o działaniu antyestrogenowym. Działa na zasadzie kompetycyjnego wiązania się z receptorami estrogenowymi wewnątrz komórek nowotworowych. Powoduje zahamowanie syntezy i uwalniania czynników wzrostu, pobudza tworzenie receptorów progesteronowych. Mechanizm działania tamoksyfenu prowadzi do zahamowania podziału komórek nowotworowych z dużą liczbą receptorów estrogenowych” . Tamoksyfen zmniejsza ryzyko rozwoju raka piersi ER(+) o około 50%, w podobnym stopniu minimalizuje rozwój obustronnego raka piersi (u pacjentek leczonych) oraz działa profilaktycznie u chorych ze zdiagnozowaną mutacją BRCA1, zmniejszając o połowę ryzyko jego wystąpienia. Profilaktyka tamoksyfenem jest zalecana w przypadku kobiet pochodzących z rodzin z zespołem HBC-ss, HBOC oraz ze stwierdzoną mutacją BRCA1/2.

U pacjentek po 35 roku życia definitywnie obarczonych dużym ryzykiem zachorowania (stwierdzone mutacje BRCA1/2), z budową gruczołów piersiowych utrudniającą wczesne rozpoznanie, dopuszcza się także stosowanie profilaktycznej mastektomii lub adneksektomii (usunięcia newralgicznej tkanki piersi lub jajników i jajowodów). Zespół Prof. Lubińskiego z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie w swoich badaniach udowodnił, że profilaktyczna adneksektomia u nosicielek mutacji BRCA1 chorych na raka piersi spowodowała redukcję zachorowań na raka jajnika o 80% i wzrost szans na przeżycie aż o 77% .

Niezwykle istotne jest, aby postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w stosunku do kobiet z guzem piersi rozpocząć od wykonania testu na obecność mutacji BRCA1/2. Od jego wyniku bowiem zależy strategia leczenia, która w przypadku dziedzicznych zespołów raka piersi jest odmienna od stosowanej standardowo. Wykonanie testu na obecność mutacji BRCA1/2 zaleca się także młodym kobietom, które planują zażywanie antykoncepcji hormonalnej. U nosicielek ww. mutacji, zażywanie doustnej antykoncepcji hormonalnej przed 25 rokiem życia wiąże się z dwukrotnie zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi. Po ukończeniu 25 lat natomiast zażywanie tego rodzaju antykoncepcji jest nawet wskazane, gdyż zmniejsza ryzyko wystąpienia raka jajnika i nie wpływa na wzrost częstości wystąpienia raka piersi. U kobiet z mutacją BRCA1 karmienie piersią również obniża ryzyko zachorowania (o 50%).

LEKI CELOWANE MOLEKULARNIE

Obok dużej skuteczności metod identyfikujących ryzyko zachorowania, chemoprewencji, i chemioterapii neoadjuwantowej opartej na cisplatynie, obiecującymi lekami, nad którymi trwają próby kliniczne są inhibitory PARP.

Inhibitory polimerazy Poli(ADP-rybozy)- OLAPARIB, VELIPARIB, INIPARIB

Działanie ww. leków oparte jest na mechanizmie zablokowania aktywności białka o nazwie Poly (ADP-ryboza) oraz polimerazy (PARP), które odpowiadają za naprawę DNA. PARP1 czyli polimeraza 1 (ADP-rybozy) należy do rodziny enzymów mających zdolność do modyfikowania właściwości funkcjonalnych białek naprawczych. Przypisuje się im udział w naprawie DNA, utrzymaniu stabilności genomu, przeorganizowaniu chromatyny oraz regulacji procesów transkrypcji, proliferacji, różnicowania, a także transformacji nowotworowej i śmierci komórki. Udowodniono ponadto, że w zmienionych nowotworowo tkankach obserwuje się nadekspresję tego enzymu. Dotyczy to w szczególności raka piersi, jajnika, trzonu macicy i białaczek. W przypadku chorych na raka piersi z mutacjami BRCA1/2, poprzez mechanizm hamowania polimerazy 1 (ADP-rybozy), wykorzystuje się zjawisko tzw. „syntezy letalnej”. Polega ono na doprowadzeniu do śmierci komórki w przypadku wystąpienia w niej dwóch defektów molekularnych jednocześnie, podczas gdy obecność każdego z nich pojedynczo nie jest dla komórki toksyczne. Wykazano bowiem, że zablokowane przez inhibitory PARP mechanizmy naprawy jednoniciowych pęknięć DNA prowadzą do ich akumulacji, a w konsekwencji dwuniciowych pęknięć. To uruchamia kolejne mechanizmy naprawy DNA (naprawa podwójnych pęknięć – NHEJ ang. non-homologus end joining) jednak nie warunkuje śmierci komórki. W przypadku nosicieli mutacji genu BRCA, u których mechanizm rekombinacji homologicznej HR (angażującej produkty genu BRCA) jest upośledzony, zablokowanie aktywności polimerazy (ADP-rybozy) 1 jest letalne dla komórek raka piersi.

Trwają intensywne badania nad możliwością wykorzystywania inhibitorów polimerazy 1 (ADP-rybozy) w monoterapii (w przypadku upośledzenia mechanizmu HR), terapii skojarzonej z cytostatykami (gdy nie stwierdza się całkowitego braku aktywnej rekombinacji homologicznej) oraz chemoprofilaktycznie u pacjentek zdrowych ze stwierdzonymi mutacjami w genie BRCA1/2. Podawanie profilaktyczne inhibitorów PAPR przez krótki okres mogłoby skutkować zniszczeniem wadliwych komórek przed rozwojem nowotworu. Niewątpliwie leki te, mimo jeszcze wielu niewiadomych są szansą na lepszą jakość życia dla osób z nosicielstwem mutacji BRCA1/2, a także dla chorych z potrójnie przerzutowym rakiem piersi.

Bibliografia:

1. Lubiński, J., et al., Współczesna genetyka kliniczna w rękach chirurga onkologa – raki piersi i jelita grubego. Chir. Dypl., 2015. 2: p. 4-17.
2. Carey, L.A., et al., Race, breast cancer subtypes, and survival in the Carolina Breast Cancer Study. JAMA, 2006. 295(21): p. 2492-502.
3. Dent, R., et al., Triple-negative breast cancer: clinical features and patterns of recurrence. Clin Cancer Res, 2007. 13(15 Pt 1): p. 4429-34.
4. de Ruijter, T.C., et al., Characteristics of triple-negative breast cancer. J Cancer Res Clin Oncol, 2011. 137(2): p. 183-92.
5. O’Shaughnessy, J., et al., Iniparib plus chemotherapy in metastatic triple-negative breast cancer. N Engl J Med, 2011. 364(3): p. 205-14.
6. Medycyna praktyczna – baza leków.
7. Finch, A.P., et al., Impact of oophorectomy on cancer incidence and mortality in women with a BRCA1 or BRCA2 mutation. J Clin Oncol, 2014. 32(15): p. 1547-53.
8. Goncalves, A., et al., Poly(ADP-ribose) polymerase-1 mRNA expression in human breast cancer: a meta-analysis. Breast Cancer Res Treat, 2011. 127(1): p. 273-81.

Kancerogeneza i transformacja nowotworowa są złożonymi, długotrwałymi procesami uwarunkowanymi genetycznie i środowiskowo (epigenetycznie). Dochodzi do nich poprzez nagromadzenie wrodzonych i nabytych nieprawidłowości w obrębie genomu komórki, które upośledzają jej system równowagi metabolicznej.

Obecnym standardem leczenia nowotworów złośliwych jest chemioterapia systemowa wykorzystująca leki cytostatyczne. Główną zasadą działania ww. leków jest zaburzenie cyklu komórkowego, zahamowanie wzrostu komórek i indukcja apoptozy. Niestety, leki te cechują się dużą toksycznością, niewielką specyficznością i brakiem wybiórczości – oznacza to negatywny wpływ także na komórki prawidłowe. Co istotne, mają wąski indeks terapeutyczny. Niewątpliwie, niebezpieczne i uciążliwe działania niepożądane, a także niewielka skuteczność leczenia, nieodłącznie związane z chemioterapią, są problemem współczesnej onkologii. Przełom XX oraz XXI wieku przyniósł jednak znaczny postęp w dziedzinie farmakologii. Pojawiły się nowe, zaawansowane techniki biologii molekularnej oraz genetyki (tj. sekwencjonowanie nowej generacji NGS, technika mikromacierzy), które w ostatnim dziesięcioleciu pozwoliły na poszukiwanie nowych, skuteczniejszych metod farmakoterapeutycznych, związanych z zaburzeniami na poziomie między- i wewnątrzkomórkowym.

Wyżej wspomniane metody koncentrują się na poznaniu zaburzeń w regulacji przekaźnictwa sygnałów i mechanizmów odpowiedzialnych za podstawowe funkcje życiowe komórki tj. wzrost, podział, proliferację i apoptozę, które z całą pewnością są jedną z najistotniejszych przyczyn rozwoju nowotworów. Jednocześnie stanowią podstawę do tworzenia nowoczesnych leków onkologicznych o charakterze molekularnym. Możliwość kontrolowania w komórce poszczególnych szlaków sygnalizacyjnych oraz białek przekaźnikowych ulegających nadekspresji, mutacji bądź amplifikacji jest ideą terapii celowanej molekularnie oraz związanej z nią indywidualizacją leczenia nowotworowego.

Według współczesnych standardów leczenia onkologicznego, wdrażanie strategii terapeutycznej powinno być ściśle związane z predyspozycjami genetycznymi chorego, które wyznaczają cel molekularny specyficzny dla danego leku. Znaczącą rolę, obok genetycznych uwarunkowań, odgrywają także dodatkowe czynniki tj. płeć, wiek, rasa, pochodzenie etniczne pacjenta oraz jego cechy rodowodowo-kliniczne.

Zgodnie z powyższym, profilaktyka, diagnostyka oraz podejmowanie decyzji terapeutycznych powinno być poprzedzone poznaniem podłoża genetycznego, które pacjent odziedziczył po swoich przodkach i krewnych. Dzięki nowym technikom stosowanym w genetyce onkologicznej zdołano w dużej mierze scharakteryzować większość typów raka piersi i jelita grubego. Intensywne prace trwają nad rakiem prostaty oraz złośliwym nowotworem trzustki. Wiedza ta jednak nie jest jeszcze kompletna, mimo to już teraz nie można optymalnie leczyć i diagnozować nowotworów bez wykonania odpowiednich badań genetycznych.

RAK PROSTATY

Rak gruczołu krokowego (PCa), zaraz po raku płuc, jest najczęściej diagnozowanym nowotworem wśród mężczyzn w Polsce (zgodnie z Krajowym Rejestrem Nowotworów). Rak prostaty jest nowotworem niezwykle złożonym, wieloognioskowym. Jego leczenie ściśle zależy od stadium zaawansowania tego nowotworu. Wyróżnia się następujące, podstawowe stadia rozwoju raka prostaty: rak podstawowy o zaawansowaniu miejscowym, w przypadku którego stosuje się leczenie chirurgiczne (prostatektomię) lub radioterapię, rak oporny na kastrację (CRPC ang. Castrate Resistant Prostate Cancer), u którego leczenie hormonalne i maksymalna blokada androgenowa przestają być skuteczne oraz rak przerzutowy (mCRPC ang. metastatic Castrate Resistant Prostate Cancer), u którego pojawiają się przerzuty do kości i narządów wewnętrznych. Zarówno CRPC jak i mCRPC są dużym wyzwaniem współczesnej medycyny. Przeważająca ilość nowotworów podstawowych po okresie ok 2-3 lat od wdrożenia leczenia hormonalnego staje się na nie oporne.

Jak dotąd, złotym standardem w diagnozowaniu PCa są: oznaczenie poziomu PSA, badanie proktologiczne per rectum oraz przezodbytnicze badanie USG. Badanie PSA zrewolucjonizowało rozpoznawanie raka stercza, gdyż jest łatwo dostępne i tanie (oznaczenie antygenu we krwi). Ma jednak swoje wady, poziom PSA jest specyficzny dla organu, ale nie dla raka. Poziom PSA co prawda wzrasta wraz z rozwojem choroby nowotworowej i koreluje z progresją choroby, ale wzrost poziomu PSA jest obecny także przy innych schorzeniach gruczołu krokowego np. stanie zapalnym stercza czy łagodnym rozroście stercza. Ponadto, standardy PSA nie są do końca zdefiniowane. U wielu mężczyzn stwierdzono nowotwór prostaty przy niskim poziomie PSA (0,0 – 4ng/mL). Dlatego oznaczenie poziomu PSA i podejrzenie raka gruczołu krokowego wymaga potwierdzenia wieloogniskową biopsją.

Ze względu na małą specyficzność narzędzi diagnostycznych oraz brak czynników predysponujących do zwiększonego ryzyka zachorowania na raka prostaty, intensywnie poszukuje się nowych narzędzi, opartych na genetycznych uwarunkowaniach pacjentów, które mogłyby potencjalnie zwiększać wczesne wykrywanie raka prostaty i finalnie wpływać na skuteczność leczenia. Dotychczas poznano i opisano następujące rodzaje zmienności genetycznej w obrębie niektórych genów:

• gen kodujący receptor androgenowy (AR) – szacuje się, że mutacje i amplifikacje w jego obrębie w około 50% warunkują raka opornego na kastrację (CRPC);
• fuzja genów ERG-TMPRSS2 – odpowiada za 30-50% prawdopodobieństwo zachorowania na CRPC ;
• utrata ekspresji genu PTEN jest obecna w 13-25% nowotworów prostaty o miejscowym zaawansowaniu oraz u 36-80% nowotworów opornych na supresję androgenową;
• mutacje w obrębie szlaku kinazy fosfatydyloinozytolowej (PI3K) – występują u 13-39% chorych, u których stwierdzono raka podstawowego oraz u 55% pacjentów z opornym na kastrację rakiem prostaty;

Pozostałe mutacje m.in. w obrębie genów RB1, SPOP, FOXA1, AURKA, CHD1 również są wykrywane u chorych na raka prostaty, jednak w mniejszym stopniu (1-15%).

Wszystkie wymienione wyżej mutacje wykryto po części w raku miejscowo zaawansowanym jak i w opornym na supresję androgenową. Tak duże molekularne zróżnicowanie raka gruczołu krokowego powoduje, że coraz większe nadzieje wiąże się z lekami ukierunkowanymi molekularnie. Inhibitory receptora androgenowego, szlaku kinazy PI3K oraz PARP są obecnie testowane podczas badań klinicznych, w monoterapiach, w terapiach skojarzonych ze sobą oraz z chemioterapią.

LECZENIE

Aktualnie, pacjenci z nowotworem złośliwym gruczołu krokowego, zaawansowanym miejscowo poddawani są terapii chirurgicznej w postaci radykalnej prostatektomii lub radioterapii. W leczeniu paliatywnym stosuje się hormonoterapię i maksymalną blokadę androgenową, która wydłuża czas do progresji choroby oraz poprawia jakość życia choremu. W sytuacji kiedy rak gruczołu krokowego staje się oporny na kastrację wdraża się chemioterapię docetakselem.

W marcu bieżącego roku, Narodowy Fundusz Zdrowia wprowadził do praktyki klinicznej nowoczesny lek onkologiczny oferowany w ramach świadczenia gwarantowanego. Substancją czynną jest octan abirateronu. Zgodnie z nowymi wytycznymi European Association of Urology, lek stosowany jest w drugiej linii leczenia paliatywnego.

LEKI CELOWANE MOLEKULARNE: Octan Abirateronu

Abirateron jest wybiórczym inhibitorem cytochromu P450 (CYP17). CYP17 jest niezbędny do biosyntezy androgenów w jądrach, nadnerczach i komórkach raka gruczołu krokowego, przez co hamuje biosyntezę androgenów pośrednio wpływając na szlak receptora androgenowego (AR).

„Mechanizm działania leku powoduje zmniejszenie syntezy testosteronu indukującego proliferację komórek sterczowych. Wskazaniem do stosowania leku u dorosłych mężczyzn z opornym na kastrację rakiem gruczołu krokowego jest terapia skojarzona z prednizonem lub prednizolonem. Stosowanie abirateronu zaleca się pacjentom, u których nie występują objawy choroby lub istnieją objawy o niewielkim nasileniu. Według zaleceń podawany jest również chorym po niepowodzeniu terapii hormonalnej, gdzie zastosowanie chemioterapii nie jest jeszcze wskazane klinicznie lub gdy choroba postępuje mimo leczenia docetakselem”.

Coraz większy zakres stosowanych możliwości terapeutycznych, w szczególności leki dobierane indywidualnie pod uwarunkowania genetyczne nowotworu są szansą na większą skuteczność leczenia oraz lepszą jakość życia chorych. Niestety, brak specyficznych narzędzi odróżniających stadium zaawansowania raka prostaty jest powodem wielu radykalnych decyzji terapeutycznych, które w przypadku wczesnego rozróżnienia raka miejscowo-zaawansowanego od agresywnego w ogóle nie byłyby konieczne. Dzięki właściwej ocenie charakteru raka gruczołu krokowego możliwe byłoby uniknięcie stosowania terapii nieadekwatnej do stanu zaawansowania nowotworu. To natomiast przełożyłoby się bezpośrednio na poprawę komfortu życia pacjenta oraz stanu jego zdrowia.

Bibliografia:

1. Lubiński, J., et al., Współczesna genetyka kliniczna w rękach chirurga onkologa – raki piersi i jelita grubego. Chir. Dypl., 2015. 2: p. 4-17.
2. Karantanos, T., P.G. Corn, and T.C. Thompson, Prostate cancer progression after androgen deprivation therapy: mechanisms of castrate resistance and novel therapeutic approaches. Oncogene, 2013. 32(49): p. 5501-11.
3. Stamey, T.A., et al., Prostate-specific antigen as a serum marker for adenocarcinoma of the prostate. N Engl J Med, 1987. 317(15): p. 909-16.
4. Partin, A.W., et al., Prostate specific antigen in the staging of localized prostate cancer: influence of tumor differentiation, tumor volume and benign hyperplasia. J Urol, 1990. 143(4): p. 747-52.
5. Freedland, S.J., et al., Percent prostate needle biopsy tissue with cancer is more predictive of biochemical failure or adverse pathology after radical prostatectomy than prostate specific antigen or Gleason score. J Urol, 2002. 167(2 Pt 1): p. 516-20.
6. Medycyna praktyczna – baza leków.

Anonimowość

Zapewniamy całkowitą dyskrecję zarówno w trakcie leczenia alkoholizmu, jak i po ukończeniu terapii. Wszystkie dane pacjenta są przechowywane wyłącznie w naszej przychodni i nie zostają przekazane lub dodane do żadnej bazy lub innej placówki medycznej. Każda osoba podpisuje świadomą zgodę na zabieg, a dodatkowo po zabiegu otrzymuje zaświadczenie o implantacji wszywki alkoholowej

Bezpieczeństwo

Najważniejsze dla nas – komfort i bezpieczeństwo naszych pacjentów, decydujących się na zabieg implantacji Esperalu. Centrum Medyczne CODE dba o zachowanie odpowiednich warunków w gabinecie. Poza tym, zapewniamy sterylne narzędzia, oryginalny lek oraz profesjonalne podejście lekarza-specjalisty w trakcie zabiegu wszycia Esperalu.

Skutki spożycia alkoholu po implantacji Esperalu:

Wszycie Esperalu to zabieg, który wymusza długotrwałą abstynencję. Oznacza to, że przez 8-12 miesięcy każdą osobę, która poddała się zabiegowi wszycia Esperalu obowiązuje całkowity zakaz spożywania napojów procentowych.

W innym przypadku, nawet najmniejsza ilość alkoholu może spowodować szereg przykrych dolegliwości i schorzeń, między innymi:

    marskość wątroby i ostre zapalenie trzustki;
    bóle, zawroty głowy;
    nudności, wymioty;
    zaburzenie rytmu serca, duszności;
    stany lękowe, płytki sen i inne.

Żeby tego uniknąć warto stosować się do wszystkich zaleceń lekarza
i odstawić alkohol na okres działania wszywki Esperal.

 
Szybki powrót do trzeźwości!

Zacznij od nowa, zgłoś się do centrum Medycznego CODE, ul. Tuwima 15 w Łodzi.

Anonimowo, bezpiecznie, szybko i skutecznie! Wszywka Łódź – posiadamy szybkie terminy!

Wszywka alkoholowa jest jedną z najbardziej skutecznych oraz najczęściej stosowanych metod leczenia choroby alkoholowej. Decydując się na zabieg implantacji leku, pacjent powinien wiedzieć, co wszywa się alkoholikowi, co to jest Disulfiram, jak się robi wszywkę alkoholową, a także gdzie kupić lek oraz jakie są przeciwwskazania do jego przyjmowania.

Disulfiram – co to jest?

Disulfiram – tabletki przeznaczone do implantacji podczas mikrochirurgicznego zabiegu w przychodni Alkomedica. Pełna nazwa preparatu to Disulfiram WZF. Jest to lek produkowany przez polską firmę Polfa Warszawa S.A. Każda tabletka w fiolce zawiera 100 mg substancji leczniczej Disulfiramum.

Disulfiram jest wszywany podpowięziowo (głęboko pod warstwę mięśniową). Dawkę leku dobiera lekarz indywidualnie dla każdego pacjenta, biorąc pod uwagę jego wiek, wagę oraz stan zdrowia. Wszyta tabletka Disulfiram pomaga powstrzymać się od spożycia alkoholu przez 8-12 miesięcy, za pomocą swoich właściwości, blokując metabolizm alkoholu w organizmie osoby uzależnionej. Wówczas spożycie etanolu powoduje różne skutki uboczne – fizyczne (reakcja disulfiramowa) oraz psychiczne, odmienne od zwykłego zatrucia alkoholowego.

Co to jest Esperal i czym się różni od Disulfiramu?

Esperal to handlowa nazwa preparatu Disulfiram. W zasadzie jest to dokładnie ten sam lek przeznaczony do leczenia choroby alkoholowej.

  
Zaszywanie alkoholika – na czym polega?

Disulfiram jest inhibitorem dehydrogenazy aldehydowej enzymu, który przekształca aldehyd octowy do kwasu octowego. Połączenie preparatu z alkoholem powoduje nagły wzrost aldehydu octowego w organizmie alkoholika. Wskutek tego, występuje reakcja disulfiramowa, czyli objawy zatrucia. Skutki uboczne po wszyciu esperalu mogą się pojawiać, lecz nie muszą. Natomiast ich natężenie zależy od organizmu każdej osoby oraz ilości spożytego trunku.
Wszywka Esperal – czy warto stosować taką metodę leczenia, skoro może okazać się niebezpieczna dla zdrowia oraz życia pacjenta?

    Działanie esperalu ma negatywny wpływ dla organizmu pacjenta tylko po spożyciu alkoholu. Każdy pacjent ponosi odpowiedzialność za własne życie i powinien być świadomy możliwych skutków ubocznych. Zatem jest to skuteczna metoda leczenia dla osób zdeterminowanych, które mają silną wolę i cel zerwania z nałogiem.

    Zapisy dla pacjentów:

  REJESTRACJA : tel.  887 220 088

    Centrum Medyczne CODE, ul. Tuwima 15, Łódź

Centrum Medyczne „CODE” specjalizuje się m.in. w przyczynowym leczeniu niepłodności (www.diagnostykaplodnosci.pl). Nie ograniczamy się jednak wyłącznie do samego leczenia. Nasz dział badawczo-rozwojowy (Instytut Genomiki i Medycyny Molekularnej CMS CODE – IGiMM) prowadzi intensywne prace wdrożeniowe, których celem jest zastosowanie analizy genomowego DNA do wykrywania genetycznych uwarunkowań niepłodności, jej precyzyjnego leczenia, a także umożliwienia opracowania precyzyjnej profilaktyki zapobiegającej występowaniu zaburzeń płodności.

Jednym z ważniejszych osiągnięć przybliżających osiągnięcie wyznaczonego celu jest opracowanie przez zespół IGiMM genomowej bazy danych gromadzących informacje na temat genów związanych z niepłodnością żeńską i męską oraz występujących w nich zmianach, które mogą być przyczyną występowania zaburzeń płodności.

Baza ta przeznaczona jest głównie dla lekarzy specjalistów zajmujących się leczeniem niepłodności, a także dla naukowców badających molekularne mechanizmy powodujące powstanie tego zaburzenia.

By zapoznać się z zawartością Genofertility database, wystarczy kliknąć na link https://genofertility.com/elementor-284/, a następnie na „Database access”. Na stronie główne bazy trzeba wpisać swój adres email i proponowane hasło oraz kliknąć „Log in”. Po wysłaniu tych danych ze story głównej bazy, administrator bazy udostępni do niej dostęp.

Realizujemy także dla pacjentów Raporty genetyczne WES /Whole Genome Sequencing/.

Więcej informacji na ten temat znajdą Państwo:
https://www.cmscode.pl/badanie-genetyczne-wes/analiza-wes-leczenie-nieplodnosci

W każdy poniedziałek i czwartek od 16:00 można wykonać badania ginekologiczne (bez opłacania konsultacji ginekologicznej!!!), a następnie dopiero z wynikami np. cytologii udać się do wybranego lekarza specjalisty. To NOWOŚĆ! gdyż zazwyczaj w gabinetach wykonuje się nawet podstawowe badania ginekologiczne podczas konsultacji lekarskiej, za którą należy płacić. Uważamy i zachęcamy do możliwości realizacji badań profilaktyki ginekologicznej, by w kolejnym kroku udać się z nimi do lekarza specjalisty. Koszt dla pacjentki to: koszt wybranego badania z zakresu ginekologii (pełen wachlarz badań)  + 20 zł za pobranie. Zapisy: 887 220 088.

!!! W poniedziałki i czwartki od 16:00 odbywają się też pobrania badań laboratoryjnych / diagnostycznych.

Zapisy – Rejestracja: tel. 887 220 088

Oferta usług:

– konsultacje z położną – cena: 100 zł, czas 1 godzina
    * przygotowanie do ciąży
    * przygotowanie do porodu
    * konsultacje z nastolatką
    * z zakresu ginekologii dla kobiet
    * inne wg zapotrzebowania

– pobranie badań diagnostycznych, badania z krwi – 10 zł + ceny badań wg cennika ALAB
– pobranie badań ginekologicznych – 20 zł + ceny badań wg cennika ALAB

Od połowy Marca 2022r. uruchomiliśmy dla wszystkich kobiet możliwość konsultacji z położną mgr Pauliną Sękowską. W każdy poniedziałek i czwartek od godziny 16:00 do 20:00 oferujemy możliwość zapisania się na konsultacje z położną z zakresu:


1. Opieki prekoncepcyjnej, czy jak dobrze przygotować się do ciąży. Na co należy zwrócić uwagę w stylu życia, odżywiania. Jakie badania warto wykonać przed rozpoczęciem starań o dziecko.

2. Przygotowania do porodu. Omówienie etapów porodu, co należy zabrać do szpitala. Jakie są potrzebne dokumenty i wyniki badań. Możemy wspólnie przygotować plan porodu.

3. Porada dla nastoletniej dziewczyny, czyli wprowadzenie do kobiecego świata. Zapoznanie ze zmianami dojrzewającego organizmu. Omówienie faz cyklu miesiączkowego. 

4. Ginekologii.  Zagadnienia z zakresu zmian menopauzalnych. Omówienie dolegliwości związanych z nietrzymaniem moczu i obniżeniem narządu rodnego – czy można coś z tym zrobić?

5. Pobrania badań ginekologicznych, pobrania badań diagnostycznych / laboratoryjnych.

Rejestracja i zapisy: tel. 887 220 088

19 marca, odbyło się spotkanie zorganizowane przez Centrum Medycyny Spersonalizowanej CODE pt. SYMPTOMY NIEPŁODNOŚCI (żeńskiej i męskiej) I JEJ LECZENIE.

Głównymi tematami poruszanymi na spotkaniu były tytułowe symptomy niepłodności oraz ich leczenie pod kątem endokrynologicznym, dietetycznym, internistycznym i ginekologicznym. Udział w spotkaniu był bezpłatny. Pary i osoby zainteresowane, mogły dowiedzieć się wielu ciekawych, do tej pory nieznanych informacji oraz uzyskać odpowiedzi na nurtujące pytania.

Prelegenci:

dr hab. n. med. Joanna Smyczyńska /endokrynologia/ – Zaburzenia hormonalne jako przyczyna niepłodności kobiecej i męskiej

dr hab. Katarzyna Łokieć /dietetyka/ – Rola żywienia w leczeniu niepłodności

lek. Milena Skibińska /ginekologia/ – Zaburzenie płodności z perspektywy ginekologa

lek. Paulina Sankowska /interna/ – Zaburzenia płodności okiem internisty – wybrane zagadnienia